The Blackman's redemption

Hier ’t beloofde sociaal bewogen stukje, voor de liefhebber. En ook voor de niet-liefhebber, want het is hoe dan ook wel aardig om te lezen. En voor de absolute niet liefhebber: scroll door naar de PS-jes onderaan het stuk of ga 'n beetje foto's kijken:

http://www.mijnalbum.nl/Album=ZXNQGYRS



‘No one knows when the hour of Africa’s redemption cometh. It is in the wind, it is coming. One day a storm will be here. When that day comes, all Africa will stand together’.

Marcus Garvey

(citaat opgepikt uit het Cape Coast museum. ’t Is niet dat ik dit soort citaten paraat heb – vanaf nu dus wel, ga ‘m vast nog vaak gebruiken in Nijmegen, als er een gesprek stilvalt)

Na een dag langer in de Turtle Lodge te zijn blijven hangen, bracht een fijne bus ons naar Cape Coast. Onderweg was er weer een priester met een zeer irritante stem. Soms werden zijn tirades onderbroken door gezang van de hele bus waar wij van tijd tot tijd heeeeel hard om moesten lachen, omdat de bus namelijk vaak over verkeersdrempels denderde (verkeersdrempels hier zijn een stuk of zes verhogingen achter elkaar) en je kunt je misschien het geluid voorstellen van een gospelzingende bus die tijdens een toon over zes drempels gaat. Dan krijg je niet: ‘God is great!’ Maar ‘Go-o-o-o-d is gre-e-e-a-t’. In Cape Coast bezochten we een fort dat eens gebruikt werd om slaven op te slaan alvorens ze te vervoeren naar de VS, Zuid-Amerika en Jamaica. Het was indrukwekkend, ik kreeg er een soort holocaust-Auschwitz-gevoel bij. Het is een bizar stuk geschiedenis. Op de binnenplaats werden de slaven bijeen gedreven en gebrandmerkt volgens bepaalde geldwaardes. Daarna werden ze de kelders ingedreven: zo’n 500 slaven op zo’n 50 m2. Een klein poortje verbond dit fort met het strand. Als de slavenschepen aanmeerden, werden de slaven door het poortje geperst (‘door of no return’) en in de schepen geladen. Mensen die ontsnapten werden in de gevangenis gegooid. Daar op de vloer zie je nog de strepen van wanhopige vingers die over de grond schraapten om te ontsnappen. Het is een wrang staaltje slimme economie en handel. Hoe krijg je zo goedkoop mogelijk zoveel mogelijk slaven naar de andere kant van de oceaan? Hier hebben M. en ik nog ons hoofd over gebroken, waarbij we toch vooral vonden dat je slaven wel goed te eten moest geven, want aan een zwakke slaaf heb je niks.

En ik dacht: hoe diep zit dat nog? Hoe diep zit zo’n stuk geschiedenis bij de zwarte medemens? Je gaat nadenken over blank en zwart. De blanke is Afrika binnengewalst en heeft bezit van het continent genomen. De overoveroveroverovergrootouders van de vissers die nu onderaan de muren van het fort hun netten binnenhalen zijn geketend afgevoerd, gebrandmerkt, in vieze kelders geworpen, ten prooi gevallen aan enge ziektes, een schip binnengeladen, opgestapeld als kratten sinaasappels, van boord geworpen als ze ziek of zwanger waren, te werk gesteld op plantages en daar mishandeld, verkracht, vernederd...Na de afschaffing van de slavernij ging de vernedering door: rassenscheiding, bussen voor blanken, je kent het wel. En wat te denken van de huidige zwarte ghetto’s?

Wij blanken leven in een wereld van grote luxe, voedseloverschotten, miljoenenbedrijven, vliegreizen, koelkasten, de nieuwste technische snufjes. De slavernij gaat door: we roven Afrika’s grondstoffen, verwerken deze in onze dure fabrieken en verkopen het vervolgens voor hoge prijzen weer aan de zuidelijke landen. Ze zijn nog steeds geketend, al zijn het niet meer de ijzeren ringen om hun enkels, maar de beklemmende werking van de economie en de politiek. Is met een grote tanker alle vis wegvangen voor de lokale vissers heel veel beter dan zwarte mensen katoen te laten plukken? Hoe moet dat voelen? Wat denken zij, als ze blanken zien? Zien ze ons als slavenhandelaars en uitbuiters? Of is het meer zoals wij Nederlanders nu met Duitsers omgaan of zoals M. en ik gezellig naast elkaar in de bus zitten, al is zij van huis uit katholiek en ik protestant. Haar overoveroveroverovergrootouders hebben dus mijn overoveroveroveroverovergrootouders op de brandstapel gegooid en wij hebben hun kerken met de grond gelijk gemaakt (dit is tot dit stuk geen issue geweest tussen ons). Er is een groot verschil met de verhouding Nederland-Duitsland, katholiek-protestant en de verhouding blank-zwart. Want de eersten hebben een zelfde standaard van leven. Maar hoe onrechtvaardig is de scheiding van rijk en arm die lijkt grotendeels lijkt te verlopen volgens huidskleur?

Of zijn wij al datgene wat zij ook willen zijn? Het gesprek dat wij ontzettend vaak voeren gaat als volgt:
“Where you from?’’
‘Holland’.
‘When do you go back?’
‘19th of December’.
‘Can I come with you?’
Ze willen dat we beurzen voor hun regelen, dat we ze Nederland binnenloodsen, dat we een opleiding voor ze fixen. En daar kun je je van tijd tot tijd vreselijk aan ergeren. Maar aan de andere kant: kun je het ze kwalijk nemen? Laatst besloot ik eens door te vragen. Waarom wil je zo per se naar Nederland? Waarom wil je niet hier blijven? Zijn er geen goede opleidingen in Ghana? De persoon in kwestie gaf aan graag in Ghana te willen werken, maar z’n opleiding in Europa te willen doen, omdat daar de kennis is. Hij gaf het verzekeringssysteem in Ghana als voorbeeld. Het is ontzettend goed dat er in Ghana een verzekeringssysteem is, maar heel vaak werkt het gewoon niet. Mensen worden ziek, hun verzekering loopt af en het duurt eeuwen voordat ze iets nieuws kunnen regelen. De politiek bemoeit zich ermee en staat onpartijdigheid in de weg. Sommige claims worden lang niet op tijd geregeld etc. Hij zei dat er vaak mensen op posten zitten waar ze helemaal geen verstand van hebben en dat ze expertise nodig hebben uit Europa. Een andere jongen vertelde over het alarmnummer: toen er vlakbij zijn huis een huis werd overvallen, wilde hij de politie bellen. Na een tijdje werd hij doorverbonden naar de politie in Accra, die hem het telefoonnummer van de politie in Techiman gaven. Hij probeerde deze te bellen, maar kon ze niet bereiken. Zelfde verhaal voor de ambulance. En ik dacht: heel Ghana smiled zich kapot, het lijkt heel vrolijk, en dat is het in zekere zin ook. Heel veel mensen hebben het goed – de dokters rijden allemaal in een Mercedes en íedereen heeft een mobiele telefoon. Het Holy Family Hospital in Techiman is een goed lopend ziekenhuis, maar het schijnt een uitzondering te zijn. Van de Ghanezen zelf ook horen we van tijd tot tijd veel kritiek en dan denk je: het is soms echt werkelijk een puinzooi. Heel veel dingen werken gewoon écht niet. En je kunt van Nederland zeggen wat je wilt, maar de dingen werken, het klopt, het loopt, het is geregeld, het is op tijd. Er is kennis, er is geld, het internet is snel, de telefoonlijnen werken. Wij zijn slechts passanten in dit land waar wij genieten van zon, muziek, dans, maar voor de mensen die wij spreken – de taxichauffeurs, de dokters, de winkeliers, de marktvrouwen, de studenten – is Ghana alledaagse realiteit. Wij keren straks terug naar het land waar elk ziekenhuis een MRI-scan heeft en niemand doodgaat aan diarree en laten het land achter waar een ECG-apparaat zelfs niet te vinden is in een groot regionaal ziekenhuis en waar doodzieke mensen mee naar huis worden genomen, omdat ze geen verzekering hebben. Soms lijkt het alsof iedereen hier ontzettend graag vooruit wil, maar ergens blijft het hangen...het lukt net niet helemaal...Wat is dat? Cultuur, mentaliteit, politiek, gebrek aan middelen, gebrek aan kennis, gebrek aan een stevige zelfopgebouwde geschiedenis, gebrek aan geld?

Ik heb pas een tijdschrift gekocht, de New African. Het blijkt nu Black History Month te zijn en het tijdschrift staat vol met raciaal getinte artikelen. Het christendom komt uit Afrika en de Europeanen moeten niet denken dat zij dat hebben verzonnen. De Griekse filosofen hebben hun wijsheid uit Afrika: Plato, Pythagoras en al die dudes studeerden in Afrika of ze vonden stellingen uit die de Afrikanen allang hadden bedacht. De Europeanen moeten ook niet hun mond vol hebben over mensenrechten: er wordt een voorbeeld genoemd van The Suffragettes in Engeland: vrouwen die vochten voor kiesrecht en die door de Britse regering in de gevangenis werden gegooid (‘Today, the descendants of these men (...) come to Africa to preach the virtues of democracy, liberty and equal opportunity to us (...). Heal thyself, healer!’). Een artikel handelt over Obama vs McCain waar de nadruk vooral ligt op het feit of de Amerikanen zullen durven kiezen voor een zwarte leider. De toon naar de westerlingen toe is redelijk negatief en dat is enerzijds wel raar, maar ook wel weer begrijpelijk. Want ik moet toegeven: ik weet niks van de Afrikaanse geschiedenis. Voor mij is het eerst een donkere vlek, daarna komen de kolonialisten het continent binnendenderen en als die weer zijn vertrokken is Afrika een poel van burgeroorlogen, honger, zwaaiende machettes en kinderen behangen met kalashnikovs. Ik weet niet van de koninkrijken die er ooit waren, van Ashantikoningen, van rechtssystemen, van de zouthandelaren van Timbuktu, van de kleurige textiel met geometrische figuren die vanalles betekenen en van de beschavingen in de Congo. Een interessante brief uit de New African illustreert nog het één en ander: ‘Now (...) how was Europe, which had less civilisation, then able to penetrate Africa, destroy the old landmarks, traditions, and systems of governance established centuries before their coming, and comfortably introduce an alien philosophy of survival and civility? Today, they stand (...) to preach human rights and good governance. But they first came as missionaries, then petty traders, and eventually their true colours came out...divide and rule. But the question still lingers: how, how, how? How did they do it? How did they get us wrapped around their thumbs?’

Het is wel enorm boeiend en fascinerend, ook als je denkt aan de Afro-Amerikanen. Als je de lijn ziet die gaat van drumfestivals tijdens de hoogtijdagen van de Afrikaanse koningen naar de overheersing van de blanken, van slavenliederen:
Hey, Lordie pick a bale of cotton,
hey, Lordie pick a bale a day.
Hey, Lordie pick a bale of cotton,
hey, Lordie pick a bale a day.
A little bit of speed.
naar jazz, rock ’n roll en de gangstarappers Dr Dre & Snoop Dog:
Compton, Long Beach, Inglewood!
South Central out to the Westside (wessyde)
It's California Love, this California bud got a nigga gang of pub
I'm on one, I might bail up in the Century Club
with my jeans on, and my team strong
Get my drink on, and my smoke on
Then go home with, something to poke on (what's up bitch?)
Hold up, hey
for my niggas who be actin' too bold
Take a, seat
Hope you ready for the next episode
HeyyyeyyyeEYEYyyyEYYYY....
.... smoke weed everyday!
The Next Episode

Hoe verhoudt zich het kindje met het hongerbuikje dat speelt met een fietsband tot Ophrah Winfrey, één van de rijkste vrouwen van de VS? Hoe verhoudt zich een Jamaicaanse Bob Marley zich tot zijn Ethopische broeders? Hoe verhoudt Nelson Mandela zich tot de zwarten die nu de deathrows vullen in de Amerikaanse gevangenissen? Hoe verhoudt ik me, rijke westerling, tot de kanoman die me door een mangrovebos roeit voor twee euro waar hij een dag voor kan leven en wat voor mij een schijntje is? Hoe verhoudt iedereen zich tot iedereen op de wereld en wie is schuldig waaraan en wie is goed en wie is slecht en waarom zijn de bananen krom en waarom vinden sommige mensen het grappig om ‘waarbij, aardbei’ te zeggen?

De huidige problemen van Afrika zijn natuurlijk niet slechts ‘onze’ schuld en de slavenhandel is ergens ook te nuanceren in die zin dat de Ashantikoningen hun eigen mensen verkochten aan de blanke, om maar niet te spreken over bijvoorbeeld de Touareg die alles roofden wat op hun pad kwam en bij wie de slavenhandel al bestond voordat één of andere blanke op hetzelfde idee kwam. En geef mij trouwens ook maar een Balkenende die preekt over normen en waarden in plaats van een Amin, Mengistu, Mugabe of een stelletje warlords dat plunderend, moordend en verkrachtend rondtrekt. Daarnaast investeren wij toch ook flink in de ontwikkeling van landen als Ghana. Tineke en Warren vertelden ons dat de medische apparatuur die door Philips in de ziekenhuizen wordt geïnstalleerd voor de helft worden betaald uit de Nederlandse pot.

Maar Afrika groeit, denk ik, hoop ik. In Nederland zag ik een aantal maanden geleden op TV dat het Afrikaanse continent 6 % economische groei kende en dat dat het hoogste percentage ter wereld was. In de Daily Graphic van vrijdag 24 oktober staat hoe drie Afrikaanse handelsblokken overeenkomst hebben getekend om sterker te staan tegenover het westen (‘The greatest enemy of Africa has been disunity and a low level of political and economic integration’, zei Museveni van Uganda, en ik citeer: ‘Many of the leaders and representatives consider the new pact a way of giving Africa a greater voice on the world stage’). Misschien is het nu Afrika’s beurt en wie weet, over –tig jaar, worden wij witneuzen afgevoerd naar de Sahel om daar planten te irrigeren. Allah behoedde dat zij dan met onze achterachterkleinkinderen doen wat wij met hen deden (al zouden wat Hollandse slavensongs misschien goed zijn voor de Nederlandse muziekcultuur).

Ik ben geen econoom, historicus, politicus of andere –cus, dus aanvulling van mensen uit die richtingen zijn welkom. En ook van mensen die dr gewoon iets over kwijt willen. De hulplijn www.watdoetelza.waarbenjij.nu staat altijd open.

Redemption Song

Old pirates, yes, they rob I;
Sold I to the merchant ships,
Minutes after they took I
From the bottomless pit.
But my hand was made strong
By the hand of the Almighty.
We forward in this generation
Triumphantly.
Won't you help to sing
These songs of freedom?
'Cause all I ever have:
Redemption songs,
Redemption songs.

Emancipate yourselves from mental slavery;
None but ourselves can free our minds.
Have no fear for atomic energy,
'Cause none of them can stop the time.
How long shall they kill our prophets,
While we stand aside and look? Ooh!
Some say it's just a part of it:
We've got to fulfill the Book.

Won't you help to sing
These songs of freedom?
'Cause all I ever have:
Redemption songs,
Redemption songs,
Redemption songs.

Emancipate yourselves from mental slavery;
None but ourselves can free our mind.
Wo! Have no fear for atomic energy,
'Cause none of them-a can-a stop-a the time.
How long shall they kill our prophets,
While we stand aside and look?
Yes, some say it's just a part of it:
We've got to fulfill the book.
Won't you have to sing
These songs of freedom? -
'Cause all I ever had:
Redemption songs -
All I ever had:
Redemption songs:
These songs of freedom,
Songs of freedom.

Bob Marley

PS

Tjitske, how’s it hanging? Druk en leuk? Leuke PS he?!

Alco, mijn cavia-achtigheid is gelukkig weer iets aant afnemen. En die muziek, die laat ik je nog wel eens horen in Bergum!

Tante Feikje, erg interessant dat artikel van Nigeria. Herkenbaar en prachtig beschreven. Ook erg bedankt voor het stuk over Kapucinski. Heel mooi om te lezen. Super!

Oom Andries en tante Rie, leuk dat jullie mijn site ook volgen! Hoe is alles in Drachten?

Janneke, alweer nieuwe Afrikaplannen? Wat doe je momenteel?

G&G, hoe zou ik ooit India kunnen verraden?! Het blijft bij observaties e.d. en heb nog steeds geen waardeoordeel geveld. Hoe ist met jullie allemaal? Hoe gaat het met de mannen?

Richard, de Koala rocks, fijn ding, alleen wel beetje duur. We hebben trouwens al twee Nollywoodjes gekeken, maar ik prefereer jouw videotheek...met jouw schnapps :)

Freek, de man op de foto was echt echt. Is je ome Roel reisbloed inmiddels aangewakkerd of schiet dat nog niet zo op? Hopelijk wel...

Karin, hoe gaat je regelwerk voor Australie?

Marjolein, wat een veranderingen op de Multatuliplaats! Onherkenbaar voor mij straks...Is het allemaal goedgekomen met de andere onderhuurdster? Hoe ist verder?

Marlies, al druk met voorbereidingen? Spannend! Hopelijk krijg je er steeds meer zin in...!

Jorik, m’n mail gehad?

Joyce, thanks voor je mooie, lange mail, je krijgt binnenkort een reply (eerst typen op laptop en dan ’t net oppompen). En thanks voor je post natuurlijk! Heb je al gesmst, maar tis nooit helemaal zeker of alles overkomt. Heeeerlijk kaartje, superleuk.

Michelle, Wytske, Eva, alledrie gefeliciteerd met jullie (nieuwe) banen ook via deze weg. Heeeel cool.

Wim, ik wacht op je telefoontje! Verhuisd dus? Cool, waar naartoe?