Jeuk on the beach of: schnaps met de chief

Eerst was Ghana een onbekend land met raadselachtige plaatsnamen en geen herinneringen. Nu weven we als spinnetjes vanuit Techiman steeds meer draadjes en bedekken we de kaart van Ghana met gereisde routes. Berekum, Nkoranza, Kumasi, Sunyani, Accra, Takkoradi, Akweeda, Agona...Geen holle, vreemde namen meer, maar plekken die we ons steeds meer eigen maken. En zeker als je reist op een manier waarop wij dat doen. Een week vakantie gehad, en het leken wel maanden.

Het bezoek aan Cape Coast deed nogal wat gedachten opwaaien over blank-zwart, recht-onrecht e.d. en voordat ik het wist, was ik in 1 of andere verhandeling verwikkeld en stonden er zeven kantjes op papier. Maar omdat ik niet al jullie kostbare tijd wil opslokken heb ik een ontsnappingsclausule ingebouwd en dat stuk als deel 2 op de site gezet. Onderstaand verhaal is dus vakantiepret en het volgende stuk op de site is maatschappelijk verantwoord gehouwehoer. Kies maar (haha, de PS-en voor de mensen staan bij deel 2, dus jullie moeten wel een kijkje nemen...).

We beginnen nu met de...


...RALLY TECHIMAN-TAKKORADI

We hadden vernomen dat er een belangrijke voetbalwedstrijd zou zijn: Ghana vs Lesotho oftewel de Black Stars tegen de Crocodiles. Het leek ons een mooi eerste reisdoel. Vrijdag togen we vanuit Techiman naar Kumasi. Daar probeerden we erachter te komen waar de wedstrijd was. Daniel de Chauffeur had dit voor ons uitgezocht, maar toen we hem belden, viel de verbinding weg. Rondgevraagd: mannetje 1: Accra. Mannetje 2: buiten Accra. Mannetje 3: Kumasi. Mannetje 4: Takkoradi. Uiteindelijk vernamen we uit diverse min of meer betrouwbare bronnen dat het in Takkoradi was (aan de westkust). Zaterdag om 14.30 zou deze wedstrijd beginnen. Om 4.30 stonden we op. Station 1: de bus naar Takkoradi vertrekt om 12.00. Station 2: bestaat niet meer. Station 3: staat een enorm brakke trotro naar Takkoradi klaar. Maar ook een airconditioned bus naar Accra. We vatten het plan op om via Accra – Cape Coast naar Takkoradi te reizen en liet ons de bus binnenvoeren door twintig schreeuwende mannen die vertelden dat de bus over tien minuten zou vertrekken. We settelden ons helemaal achterin de bus op grote loungebanken met het idee daar languit te crashen. Naïef 1: denken dat je in een paar uur via Accra naar Takkoradi kunt reizen. Naïef 2: denken dat als ze zeggen dat de bus over tien minuten vertrekt, dat die daadwerkelijk dan over tien minuten vertrekt. Naïef 3: denken dat je languit in een Ghanese bus kunt liggen – zulke banken zijn natuurlijk uitermate geschikt om zoveel mogelijk mensen op te laden. Na een uur wachten vertrok de bus met op de TV de Ten Commandments (over Mozes, mama!). Alsof dat niet genoeg Bijbelse input was, begon een priester gedurende drie kwartier te brullen over hellevuur. We moesten klappen voor Jezus, zwaaien naar God en met ons hand op het hart trouw zweren aan de Heilige Geest. M. en ik hoopten steeds dat de bus plotseling keihard op de rem zou staan, zodat de priester achterover door de bus zou tuimelen.

De reis naar Accra verliep voorspoedig, maar vlak voor Accra hield de bus ermee op. De tijd begon te dringen, dus M. en ik sprongen uit de bus en renden naar een trotro alwaar we samen met nog twintig Ghanezen Accra binnenstommelden. Verkeer stond muurvast. Inmiddels had ik m’n broek totaal aan flarden gescheurd aan één of ander schroefje in de trotro (nadat M. die ochtend precies hetzelfde had gedaan in het hostel...yingyang...). Na twee uren werden we gedropt op één of andere straat en begon de typische Ghanese openbaar vervoer strijd. We voelden ons de hoofdrolspelers in een nieuwe serie van Peking Express. De zon brandde als een oven, wij brulden: ‘Takkoradi!’ en werden over een markt naar een station geleid waar we weer brulden: ‘Takkoradi!’ Vervolgens werden we weer naar een ander station geleid waar we er maar niet achter konden komen waar de bus vertrok. Ondertussen trokken een paar honderd mannen aan onze armen om ons allerhande brakke vehicles in te sleuren, terwijl ze nog harder dan wij ‘Takkoradi!!!’ schreeuwden. Uiteindelijk vonden we een solide trotro...die over een halfuur zou vertrekken...wat zoveel betekent als: wellicht vertrekt de trotro over ongeveer een uur, of anderhalf, ’t is maar net wanneer die vol zit. Twee uur later vertrokken we. Op de radio hoorden we de aftrap van de wedstrijd. Nu kan ik er slecht tegen om dingen te missen, dus ik was een beetje pissig. Gelukkig raakte ik in een interessant gesprek verwikkeld met twee mannen. Onderwerpen: Ghanese politiek, Afrikaanse politiek, Ghanese economie en slavenhandel. De ene man vond dat de misere van Afrika grotendeels de schuld was van het westen: wij waren rijk geworden door slavenhandel en roofden ook nu nog het continent leeg. De andere man vond dat Afrikanen eens moesten stoppen met moeilijk doen over het kolonialisme en dat de hedendaagse problemen te wijten waren aan de Afrikaanse politici. Hij zei: ‘In Europa is toch ook ontzettend veel gebeurd, bv de Spaanse inquisitie. Doen ze daar nu nog zielig over? Nee! Wij hebben er zelf een zootje van gemaakt’. En hij kwam met voorbeelden als Mugabe, waarvan de andere man ook vond dat ie slecht was, maar dat dat grotendeels kwam door het westen. Hij vertelde dat Mugabe gecastreerd was door westerlingen, maar ik weet niet of dat letterlijk of figuurlijk was bedoeld.

In ieder geval: mijn humeur fleurde weer op en werd nog beter door een grappig radioprogramma waarin de dj een directrice van een taxibedrijf in Kumasi belde met de vraag of haar taxibedrijf een tijger, een olifant en een krokodil uit de dierentuin van Kumasi naar Accra wilde vervoeren. Ze moest ook nog even spreken met de ‘senior brother’ van de presentator. Er kwam een klein jongetje aan de telefoon, maar de vrouw ging er heel serieus op in. Dergelijke grappen zijn moeilijk over te brengen, maar de trotro lag collectief in een deuk. Eenmaal in Takkoradi aangekomen, het was inmiddels vijf uur, namen we de trotro naar Agona. Nog een interessant gesprek met een jongeman wiens broer via Togo naar Frankrijk was gevlucht. Hijzelf had ook willen vluchten naar het westen en wel via de woestijn. ‘Waarom?’ vroegen wij. Hij vertelde dat hij hier in Ghana al het geld dat hij verdiende af moest staan aan zijn familie en vage neven en als hij dat niet deed, de hele familie woest op hem zou worden. Na dit gesprekje arriveerden we in Agona vanaf waar een taxi ons vervoerde naar...


THE GREEN TURTLE LODGE

Een ecologisch guesthouse op een paradijselijke plek. Wit zand, wuivende palmbomen, blauwe zee, hutjes en tentjes meteen aan het strand, overheerlijk eten, nog lekkerdere cocktails, geen internet, geen telefoon. Te Bounty voor woorden. Waar de tijd in Techiman ons door de vingers heen leek te glippen, leek die hier even stil te staan. De volgende dag namen we meteen een duik waarna ik voor de rest van m’n vakantie genezen was van de wil om in zee te gaan zwemmen. We stonden tot ongeveer onze knieën in het water toen er een enorme golf aankwam die mij op de grond wierp. Kapotte knie, kapotte teen, teenring afgerukt en een hoofd vol zout water. Toen ik weer boven kwam, keek M. mij vol bewondering aan, want ze dacht dat ik een spectaculaire duik had genomen. Dit was toch wel ongeveer het meest gevaarlijke moment van deze Ghanareis, of ik moet de huiselijke gevaren nog noemen die M. en ik ondervinden (ik werd geëlectrocuteerd door mijn lichtknopje en M. liet zich daarna bijna onthoofden door haar van). Ik trok me snel terug op mijn kleedje op het strand en las in Half of a yellow sun, een prachtig boek over Nigeria. We ontmoeten diverse backpackers en het was erg gezellig al moesten we even wennen aan het backpackersoverschot. Onder backpackers bestaat namelijk een soort onuitgesproken hiërarchie die wordt bepaald door snel een aantal vragen te stellen:
‘Ben je allang hier?’
‘Heb je al veel gereisd?’
‘Draag je wel afgesleten lelijke kleren met gaten erin?’
Is het antwoord op deze vragen bevestigend, dan rijst je backpackersster. Zelf plaats ik de mensen bovenaan waarmee je gewoon spontaan een heel leuk praatje maakt en dat dan halverwege opeens ter sprake komt dat de ander al drie jaar door Afrika trekt met een zelfgebouwde camper of een wereldreis maakt per motor. Ik had ook een leuk gesprek met een kale ietwat oudere Engelsman wat op de volgende manier leidde tot de Empty Egg Theory. Gervais (de Engelsman) zit op een kruk --> ik zeg dat ie niet voorover moet vallen --> hij zegt dat ie dan met z’n hoofd in het zand verdwijnt --> ik zeg: net als een struisvogel --> hij zegt: als een wat? --> ik zeg: struisvogel. Vogel betekent ‘bird’ en struis betekent niks --> hij: dus struis is een empty word? Is een struisvogel soms leeg? --> ik: nee, want ie legt soms een ei --> hij: maar misschien is het ei ook leeg --> ik: nee, want daar zit een vogeltje in --> hij: en in dat vogeltje zit een ei en in dat ei zit een vogeltje en in dat vogeltje zit een ei en in dat ei zit een vogeltje --> wij: maar als de vogel leeg is, is het vogeltje in het ei ook leeg en is dus het ei eigenlijk ook leeg. Leeg en toch vol. Begin en einde. De struisvogel en het ei zijn het begin en einde van alles. We richtten een orde op die dat geloof propageert. En zo werd de orde van de Empty Egg geboren.


MANGROVE

De volgende dag maakten we een tocht per kano door de mangrovebossen. Toen ik er eenmaal op vertrouwde dat de uitgeholde, ietwat wankele boomstam toch wel in balans was en ik dus niet op m’n kop op de bodem van het mangrovebos zou belanden, had ik een heerlijke bootrit. Blauwe reigers aan de oever, toekans ritselend in de bladeren, ijsvogels rustig zittend op een tak, moddervisjes schurend door de modder, blauwe, gele en zwarte krabben schuifelend op de boomwortels, een grote gele spin in z’n web...Ik denk dat het mangrovebos m’n favo-ecosysteem is en herinneringen aan de TamTam over mangrovebossen dwarrelden naar boven (dat is ook de enige TamTam die ik me herinner, naast die over korstmossen, ik weet niet waarom, korstmossen interesseren me niks).


SCHNAPS MET DE CHIEF

Door onze kanoman werden we die middag naar het paleis van de chief gebracht. Het Kundumfestival begon en er zou dans zijn en drums. Met een aantal andere obruni’s werden we op plastic stoelen neergezet (er zijn denk ik meer plastic stoelen dan mensen in Ghana). Na een tijdje kwam de chief en zijn gevolg aanzetten. De chief nam plaats op zijn stool, een heel belangrijk item in de Ghanese cultuur. De stool is een houten stoelachtig ding met een dierenkleedje erop. We zaten er een hele tijd, wachtend op een potje Afrikaanse drum en dans. Maar het hoogtepunt die dag was het slachten van een geit en een kip. Wat ook leuk is, al gebied eerlijkheid te zeggen dat ik de geit alleen maar voor en na de slacht zag en me tijdens het doorklieven van z’n keel concentreerde op de slippers van de Ghanees voor me. De volgende dag deden we poging twee Kundumfestival dans&drum. Het zou negen uur beginnen, dus rekening houdend met de ons inmiddels welbekende Ghanese Tijd gingen M. en ik om elf uur weer naar het paleis van de chief. Daar zat een gezelschap obruni’s waaronder de oprichters van de Green Turtle Lodge, een heel leuk, jong Engels stel. Zij zijn de ‘developmental chiefs’ van het vissersdorp Akweeda wat inhoudt dat zij worden geacht ontwikkelingsprojecten uit de grond te stampen en zo nu en dan deel te nemen aan ceremonies. In deze ruimte maakten wij kennis met wat Suus en Klaske van India bekend voor zal komen in de versie van eetterreur (eten tot je niet meer kunt en dan nog meer eten, want anders beledig je de gastheer). Hier was het geen eten, maar drank. En dan geen biertje, maar 40% alcoholbevattende schnaps dat uit een emmer werd geschept. Het glas ging rond en rond en dat om elf uur ’s ochtends in de daverende hitte...Gelukkig kwam er op een gegeven moment een goedje op tafel dat Playboys heette: een raar mengseltje wat we dronken als ranja, omdat het maar 18% alcohol bevatte. Uiteindelijk ving rond twee uur aan waar we op wachten: dans en drum! Het was de moeite waard. Grote groepen uitgedoste mensen dansten in een kring op opzwepende ritmes. Hun stampende voeten wierpen stofwolken op. De ritmes gingen sneller en sneller, de stampende voeten waren bijna niet meer te volgen, de kring draaide, eindigde in een club rennende mensen die zwaaiden met groene takken...WAUW! Ik had zo mee willen stampen met een paar takken in m’n hand, maar toen ik temidden van wat kinderen enigszins bewoog, werden die helemaal gek van enthousiasme, dus voor m’n eigen veiligheid leek het me beter om als een goede Hollander aan de kant te blijven staan. Nu en dan werd de aandacht van de mensen afgeleid door een enorme fierljeppaal die in het veld stond en waar jongens zo snel mogelijk in omhoog probeerden te klimmen. De drang om in een paal te klimmen in blijkbaar universeel.


JEUK ON THE BEACH

De Green Turtle Lodge was werkelijk heerlijk. Het enige dat ons plezier lichtelijk vergalde, waren de honderden zandvliegbeten die we opliepen tijdens het kampvuur. Toen we daar zaten, groeven M. en ik onze voeten helemaal in in het zand om ons te beschermen tegen muskietenbeten, niet wetende dat er in het zand een ander beestje huist dat je totaal, echt totaal aan gort kan bijten. Als ik zeg dat ik op elke voet zo’n vijftig beten had, moet je me niet geloven, want het waren er minstens honderd. Van vlooiachtige beten veranderden ze na een dag in vuurrode plekken. Ik leek wel een kindje met een ernstige vorm van waterpokken. Niet echt een elegante aanblik. Voordeel leek ons wel dat als nu verkopers ons lastig zouden vallen, we maar een voet naar ze hoefden uit te steken of ze waren dertig meter verderop. M. had nog redelijk goede voeten, maar prijs haar niet gelukkig, want bij haar hadden de zandvliegen hun weg gevonden naar haar billen, wat een veel onelegantere aanblik biedt bij het krabben. We krabten onszelf bijna kapot en overwogen om een krabpak te kopen die kleine kindjes moeten dragen als ze jeukende eczeem hebben. We gingen naar een drogist om anti-jeuk pilletjes te halen. In de apotheek stonden we gezusterlijk naast een man die een goedje kocht om ‘hardere en langere erecties’ te krijgen en daarna een man die iets kocht om orgasmes uit te stellen. Blijkbaar is dat geen taboe of iets om je voor te schamen.

En toen kwam een subdroom uit: het Engelse stel van de Turtle Lodge vroeg of M. en ik naar hen terug wilden komen om in het dorp malarianetten uit te delen, hierover voorlichting te geven en mee te werken in een kleine kliniek in Akweeda. Eh...op outreach naar een vissersdorp en na werktijd zwemmen, chillen op het strand, heerlijk eten en cocktails drinken? Omdat jullie het zo lief vragen...(yes, yes, YES, YES, YESSSSS!!!!!!).


(hier stond het Cape Coast stuk, maar dat wordt nu dus een apart verhaaltje voor de ware fans van deze site)


SHOPPEN IN ACCRA

Maar nu genoeg over raciale problemen, knagend schuldgevoel en gangstarappers. Wij hebben geld en geld moet rollen, dus M. en ik gingen naar Accra om daar eens flink te winkelen. Wij hadden namelijk in Nederland de visie: we nemen oude kleren mee, want alles moet kapot mogen. Tijdens de overdracht zien de artsen er echter piekfijn uit en dan komen wij weer binnensjouwen in onze afgeragde backpackerslompen: cheap H&M shirt met verbleekte katoenen broek XXL. Ik begroette Accra door keihard op m’n snuit te vallen met de backpack over me heen, dus knie twee kapot, maar goed.

Eerst gingen we nog wat lekkere voedingswaar halen in de Koala, een westersachtige supermarkt. Hier gaven M. en ik weer een staaltje synchroonspreken weg, waar we eng goed in zijn geworden:
M&E: ‘Hee, hier ligt pastasaus!’
M&E: ‘Hahaha, dat zeiden we tegelijk’.
M&E: ‘Hm, maar tis wel een beetje duur’.
M&E: ‘Hahaha, dat zeiden we tegelijk’.
M&E: ‘Hee, lekkere kaasjes’.
M&E: ‘Zullen we nog een paprikakaasje nemen?’
M&E: ‘Hahaha, dat zeiden we tegelijk’.
Etc...

We vonden in het hotel een aardige jongeman die ons wel mee uit winkelen wilde nemen. We zetten koers naar Central Accra. Central Accra is een mierennest zonder orde. Heel Ghana lijkt zich hier te verzamelen en alles te kopen en te verkopen wat los en vast zit. Iedereen loopt snel, struikelt over elkaar en ik vraag me af: vanwaar die haast? Jullie komen toch altijd te laat. De zon sidderde en al snel droop het zweet in straaltjes van ons af, maar we móesten passen in kleine, donkere winkeltjes zonder ventilator en zonder spiegel. Score: twee blousjes, één tshirt, één rok, één jurkje. Daarna kozen we voor nog aftershoppen westerse stijl in de nieuwe shopping mall van Accra: een groot complex met een enorme parkeerplaats ervoor waar SUV’s schouder aan schouder staan. Winkels met prachtige kleding, maar helaas wat duur. Gelukkig vonden we bij de Mr. Price nog wat hips: skinnies, een broek, ondergoed, schoentjes en voor M. een hele mooie rok. Dit hele winkelavontuur kostte ons uiteindelijk het luttele bedrag van 70 euro.

Hierna was het tijd voor een ultieme verwenning: we gingen op bezoek bij Tineke en Warren, kennissen van m’n ouders. Zij werken voor Philips. Een prachtig huis, heerlijk eten (pastei, worteltjes, doperwten, gestampte aardappelen, salade, wijn, taart en koffie na), een superfijn bed met fijn kussen (en niet een soort blok waarop je hoofd in 90 graden rust zoals we gewend zijn), een warme douche, een ontbijt met fruit, jam, kaas, koffie en bruin brood, een hyperactieve hond die M. uit haar slaap likte en er vervolgens met mijn nieuwe schoen vandoor ging en leuke gesprekken. Heerlijk, Tineke en Warren: nogmaals duizendmaal dank!


SAINT TROPEZ

Zondag ging de reis van Accra naar Sunyani. We overnachtten in Sunyani in een allerleukst hotelletje en gingen de volgende dag ontbijten in het Eusbett Hotel, een zeer luxe tent. Tegenover het hotel moesten we ons visum gaan verlengen. Wij hadden van andere co’s afschrikwekkende verhalen gehoord van ondervragingen, weigeringen en smeergeld, dus we besloten vanaf moment één alle charme die we in ons hadden door onze poriën naar buiten te persen. Het einde van het liedje was dat de beamte met ons wilde trouwen en dat we binnen een paar uur ons visum hadden. In die tijd hadden we ons op ligstoelen bij het Eusbettzwembad genesteld, nippend aan Bailey’s en bitter lemon en genietend van de zon. Met onze zonnebrillen (M. heeft een nep-Dior op de kop getikt!) en gelakte nagels voelden we ons net Saint-Tropez dames en het was de perfecte afsluiting van een perfecte week vakantie.

Goed, ik ben leeggetypt, al heb ik nog wel veel meer te vertellen, maar jullie hebben weer genoeg input vanuit Ghana gekregen.

liefs Elza