Heavy workload

’n Week later en heel wat nieuwe indrukken rijker. Laten we beginnen met de reis naar het ziekenhuis in Techiman.

OVERPEINZINGEN IN DE AUTO
Zaterdag vroeg opgestaan en met Daniel on the road gegaan. Heerlijk vind ik dat altijd. Lekker naar buiten staren, het landschap voorbij zien glijden, muziekje op de achtergrond, beetje kletsen en een beetje peinzen. Voor jullie een blik op de kant van de weg: op de rode aarde lopen vrouwen, kinderen en mannen met bossen hout, halve boomstammen, waterkannen en koopwaar op hun hoofd. Een enorm handig mechanisme dat we maar moeten invoeren in Nederland, als ik denk aan mijn tocht van mijn Nijmeegse stekkie naar het station met zes tassen op mij geladen. Eén van m’n leerdoelen, naast iets opsteken over malaria en aids, is dan ook geworden: iets zwaars op m’n hoofd kunnen dragen. Terug naar de Ghanezen. Ze dragen kleurige jurken of tweedehands rommel uit het westen (een oud vrouwtje met een tshirt met daarop Hup Holland). Ja, die tweedehands kleding...Ghana schijnt ermee te worden overspoeld zo las ik in een boekje. Daardoor is hun eigen textielindustrie naar de maan gegaan. Denk je iets goeds te doen door je oude kleding te schenken aan ontwikkelingslanden, is het weer niet goed. Maar dat je nooit iets goeds kunt doen, wist ik al, nadat ik had gelezen dat onze recyclebatterijen naar India worden gebracht waar ze uit elkaar worden gepeuterd door stoffige kinderarbeidertjes die er weet ik veel wat voor akelige ziektes door oplopen. En onze oude tv’s: die worden hier door Ghanezen gesloopt. De snoertjes worden door jonge jongens omgesmolten (kankerdamp!) en verkocht. Feit 1: de wereld is niet eerlijk. Feit 2: de enige manier om de wereld te redden is geen kinderen krijgen. Feit 3: als je het dan wel toevallig goed hebt, geniet er dan met volle teugen van en neem dan ook toch maar wel kindjes, want das leuk.

Anyway, we kijken weer naar de wegkant. Het is een rommeltje. Overal borden, autowrakken, kleine huisjes, afval, mensen, kratten, winkeltjes...Ongeorganiseerd en interessant. Mensen die me goed kennen, weten dat ik me goed voel tussen troep, dus ik ben als een vis in het water. Hoe houd je ook een land zo schoon en zo geordend als Nederland? Tja, met Balkenende als een mama die zegt: ruim je kamer op, laat niks slingeren, dat huisje staat daar niet mooi en je mag trouwens ook niet roken in de kroeg en niet bellen in de auto en als je spullen vervoert op een aanhangwagentje dan moet er een net overheen. Hier stouwen ze auto’s zo vol dat de deuren niet meer dicht kunnen. We zien honderd piepkleine karretjes en ‘winkeltjes’ (drie planken is een winkel) waarop mensen yams verkopen. Vele mensen lopen met een brood op hun hoofd langs de auto’s om die aan de chauffeurs te slijten. Langs de straatkant hangen even zoveel mensen rond, op bankjes, op de grond. Ze zitten, kletsen, lachen. Hoe komen ze rond? Waar praten ze over? Wat gaat er in hun hoofd om? Zijn ze gelukkig? Ben je gelukkig als je de hele dag met een brood op je hoofd rondsjouwt langs auto’s en zo nu en dan lacht, zingt en danst? Ben je gelukkig als je een goede baan hebt bij de Nederlandse overheid en een hegje rond je tuin hebt? Of maakt het niet uit, en is geluk iets universeels? Janken en ongelukkig zijn als je een gebroken hart hebt en gelukkig zijn als je familie van je houdt en je een stuk chocolade eet? Zelf denk ik dat ik het wel leuk zou vinden: beetje zingen, dansen, hangen, ananasje verkopen. Het is een carriere-optie.

PALEISJE
Na de autotocht aangekomen in Techiman, onze stad voor de komende drie maanden. Ons huisje op het ziekenhuisterrein is een waar paradijsje: twee ruime slaapkamers, een binnenplaatsje, een veranda, een tof keukentje, een douche met een plens koud water en een zitkamertje. Onze kamers hebben we behangen met foto’s, kaartjes en uitgescheurde foto’s uit de Cosmo en, omdat ik nu eenmaal sophisticated ben, uit de Vrij Nederland (Dostojewski en Kingsley Amis). Tot nu toe geen enge dieren, al kun je de wereld zo eng maken als je zelf wilt: Marielle die het uitgilt bij het zien van een piepklein motje en ik die het uitgil bij het zien van iets dat op een motje lijkt, maar een dwarrelend stukje plastic blijkt te zijn. Enorm irritant is wel dat de imams van Techiman het nodig vinden om de hele nacht door op willekeurige tijdstippen op te roepen tot gebed. Lig je net lekker te slapen, begint het gebler: Allah dit, Allah dat. Niks tegen moslims, maar kunnen ze gewoon niet één keertje om een uurtje of zes met z’n allen keihard: Allah el Akbar schreeuwen en dan gewoon gaan pitten? Irritant én tegelijk gezellig is de klamboe: een fijn geweven hutje waar je veilig bent, maar iets minder handig werkt als je steeds vanalles vergeet mee te nemen in je tent. Als je jezelf volledig hebt ingestopt in je klamboe en je achtereenvolgens een pen, je MP4 en je wekker vergeet, zodat je de hele boel weer los moet rukken. Eén ding is in ieder geval niet anders dan in Nederland: ik ben nog altijd een paar keer per dag mijn sleutels kwijt.

EERSTE DAAGJES ZIEKENHUIS
Na de ochtendoverdracht op maandag waar de artsen veel lachen werden we rondgeleid. Groot ziekenhuis, dat in niks lijkt op onze grote, witte, flatachtige ziekenhuizen. Hier zijn er over een groot gebied allerlei 'wards': surgical, maternity, medical etc. Paar honderd handjes geschud van mensen die ik de eerstkomende tijd absoluut niet terug zal herkennen. Vervelend om te zeggen, maar ze lijken echt allemaal op elkaar te lijken (en ze zijn trouwens ook verdomd lastig te fotograferen qua lichtcompositie). Toen we op de labour aankwamen lag daar een vrouw een beetje te liggen. De dokter zei tegen ons dat ze waarschijnlijk een keizersnede moest. Marielle en ik keken nog es naar de vrouw en zagen opeens een hoofd tussen haar benen hangen en het volgende moment lag er een kind op het bed. Later nog een bevalling gezien: vrouw ligt op een gynaecologische stoel te persen, ze wordt uitgefoeterd, omdat ze niet goed ligt, ze perst even ’n kindje dr uit en that’s it. Niks geen partner erbij, gezellig samen puffen, daarna huilen van geluk en uitgebreide felicitaties. Het is bijna dierlijk, net zoals olifanten en giraffen dat doen; die staan gewoon, dr komt een baby girafje of olifantje uit en dan gaat het leven weer verder. Wel maf.

This is Africa, dat moet je vaak denken als Nijmeegs sociaal opgeleid arts. Wij worden volgepomp met het SCEGS-model: als een patient bij je komt met een klacht, vraag naar de somatiek, de cognities, de emoties, het gedrag en de sociale omgeving. We worden opgeleid om gevoelsreflecties te geven: ‘Goh, hebt u last van hartkloppingen, wat vervelend zeg’. Hier gaat het zo: jong meisje van 15 heeft sex en de pech om zwanger te worden gehad, ze heeft op weet ik veel wat voor manier een abortus geinduceerd en nu komt ze naar de maternity ward, omdat ze vergaat van de pijn en het foetusje er niet uit wil. Ze wordt in een kamertje op een vuil matrasje gepleurd, schreeuwt het daar uit van de pijn en de dokters en verpleegster lachen haar uit: ‘Jij wilde toch sex, dit is wat je ervan krijgt, hahahaha!’ Ze ligt in een plas vuil bloed en troep en als ze bijgekomen is, krijgt ze ervan langs van dokters en verpleegsters. Hup, een pets tegen dr hoofd: dom wicht. Man man, arm deurske (Brabantse invloed!), je moet een pantser opbouwen als Afrikaans vrouwtje. Wie weet heeft ze een vriendje die geen condoom wil gebruiken, omdat het zijn mannelijkheid aantast. Wie weet is ze gedwongen tot seks. Misschien ook snapt ze er gewoon de ballen niet van hoe het werkt met zwangerschap e.d. Maar de slotsom voor haar is dat het hele ziekenhuispersoneel haar uitlacht en uitkaffert, terwijl zij door een berg ellende gaat. Africa... Ze dansen er leuk, maar dit soort dingen doen me wederom zeer gelukkig zijn dat ik een Nederlandse vrouw ben (enne...Nederlandse jongens zijn ook lekker hoor, en idd: veeeeeel beter in rekenen).

Verder gespot: malariakindje dat het leek te begeven. ’t Schaapje viel steeds weg, zo ziek als een deur. Moeder kijkt het gelaten aan. Dokters babbelen rustig over computers en auto’s, terwijl ze beleid uitschrijven en ik met open mond sta te kijken: o god, dat kind gaat dood, doe iets! Een RTA (Road Traffic Accident): ‘k zie een man langskomen op een brancard, vol bloed, hier en daar steken wat botten uit: dood. Jongen met suikerziekte en daardoor ernstig nierfalen waarvoor hij behandeld moet worden, echter ouders denken dat de ziekte komt door een spirituele kracht en willen hem dus naar een priester brengen ipv in het ziekenhuis laten. Daarnaast vandaag zelfstandig visite gelopen op de maternity ward (mijn afdeling voor deze week) en poeh, je moet je hoofd dr goed bijhouden.

Een hele inspanning om het ziekenhuis, de artsen en de ziektebeelden te leren kennen. Ik blijf de tropen en Afrika heerlijk vinden, maar het werk in het ziekenhuis is wennen.

EN VERDER...
Daarnaast hebben we over de markt gestruind, 's avonds lekker gechilled op onze veranda, groenten gekocht, overwogen om de moskeeen te saboteren, zodat wij een goede nachtrust hebben, M. heeft fufu gegeten dat in een prutje met een geitenhoofd dreef en ik heb sugarcane geknabbeld met de tuiniers. We hebben een avond doorgebracht met dr. Wegdam, Tha Man van dit ziekenhuis, een chirurg die hier de boel op poten heeft gezet en gaande houdt. Onder het genot van een Star (Ghanees biertje), cognac, espresso, een steak en frietjes verhalen over de tropen aangehoord. Mooi.

En zo besluit in The Ghanastory deel 3. Tot mijn volgende avontuur!

Liefs Elza

PS
Papa, heb in Accra nog gesproken met de irritante businessIndier, die eigenlijk een Zuid-Afrikaan was en die meldde mij dat de markt in Ghana open ligt voor broodfabrieken, dus mocht papa nog een nieuw project op willen pakken....

Jorik, nogmaals gefeliciteerd met je scriptie, dikke dikke yes!

Leonoor, hopelijk komen volgende keer kiekjes, dr staan ondanks de fototoestelpecht ’n heel aantal leuke op.